In het aquarium houd ik Malawicichliden, familie van de baarsachtigen. Ze komen oorspronkelijk uit het Malawimeer in Centraal Afrika. Ik waardeer deze diertjes om hun mooie kleuren en opmerkelijke gedrag. Ze vermenigvuldigen ook op een snelheid die niet bij te houden is. Ik begon met 45 jonge vissen. Die zijn inmiddels niet jong meer; de grootste zijn inmiddels ruim 20 cm, maar hebben zich in die anderhalf jaar wel verdubbeld in aantal. Dat heeft impact op de leefomgeving! Wat een aanvullende uitdaging is, is het feit dat ze nogal vervuilen en in zo’n mate dat weinig regulier aquariumfilter daar tegenop gewassen is. Ondanks het overbemeten filter moet ik het aquarium daarom regelmatig verschonen en water wisselen. De enorme hoeveelheid nitraat die in een week tijd opbouwt en vervolgens in het giftige nitriet omslaat, is een potentieel gezondheidsprobleem voor het leven in het aquarium. Daarom moet de grote filtercapaciteit (zowel fysisch als chemisch) wekelijks deels ververst worden. Zo ook 30% van het water in het aquarium. Daarmee hou ik de leefomgeving van mijn visjes gezond (en ja, dat water, rijk aan nutriënten, vang ik op en gebruik ik om de tuin te bewateren, de kamerplanten water te geven en binnenkort ga ik er ook het toilet mee doorspoelen (maar dat is een volgend project).
Eigenlijk is mijn aquarium Nederland. En eigenlijk is mijn nutriënten-uitdaging niets anders dan het stikstofprobleem zoals we dat kennen en waar de recente uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State de nadruk op leggen. Ik wil niet de indruk wekken dat de complexiteit van het nutriëntenprobleem vergelijkbaar is; zo eenvoudig is het zéker niet en stikstof is niet hetzelfde als mijn nitraat-uitdaging. Echter zijn er overeenkomsten te zien en de oplossing zou wel eens heel dicht bij elkaar kunnen liggen. In beide situaties is sprake van een vermestend effect. Mijn aquarium verschilt daarin niet van de stikstofcrisis en het huidige mestprobleem in heel Nederland.
Ik kan het aquarium technisch wel blijven tweaken aan bijvoorbeeld het filter (wat met 240 liter zeker niet klein is), maar uiteindelijk zal het tegen de technische grenzen aanlopen. Ik kan wat meer zeoliet gaan gebruiken als filtermateriaal versus bijvoorbeeld actief kool. Ik kan de voeding van de vissen wat aanpassen en spelen met eiwit-inname zodat ze minder uitscheiden, meer planten erin zetten die de nutriënten opnemen (nutrient-fixatie) en spelen met de lichtvraag en aanbod. Je zou dat een pakket aan maatregelen kunnen noemen die allemaal afgewogen moeten worden, of een verbeterd filter als innovatie die mij van dit probleem afhelpt. Uiteindelijk is de oplossing voor mijn aquarium toch écht dat de populatie omlaag moet.
En nee, in tegenstelling tot wat minister Wiersma in recente nieuwsberichten suggereert en schijnt te hopen, kan ik niet klakkeloos de nitraatnorm maar omhoog schroeven want het risico op een ongekende ammoniak en nitrietpiek die mijn visjes om zeep helpt loert altijd om de hoek. Eigenlijk een beetje zoals de stikstofpiek op dit moment de Nederlandse natuur al sloopt.
De door de minister geroepen oplossingen zijn naar mijn beeld een herhaling van zetten en oude wijn in niet eens nieuwe zakken. Het zijn ondoordachte opmerkingen om een ontevreden politieke achterban gerust te stellen. Over de vergelijking met zandkorrels gesproken die in het stikstofdebat op 20 februari genoemd werden; in welke ogen zijn deze bedoeld? Een hypotheek op de toekomst nemen zoals Diederik Samsom deed in 2009 die de eerste crisis in 2019 veroorzaakte en waar ik bij het vallen van het PAS bij mijn toenmalige werkgever al ‘het blogje Pas Boem Beng’ schreef.
Ik zeg zéker NIET dat de huidige stikstofnormen geen micromanagement zijn waar we maar klakkeloos mee moeten doorgaan; deze weg is redelijk heilloos en dat zou echt anders moeten … emissiegericht versus depositiegericht maar ik stoor me er wel aan dat we, ongetwijfeld Haags politiek doelbewust, lijken te willen vergeten waar het echte probleem ligt. Ik hoorde in het stikstofdebat meerdere keren duidelijk gesteld worden dat ‘het monster in de bek gekeken moet worden’. Die behoefte aan en schreeuw om leiderschap en knopen doorhakken onderschrijf ik.
Net als bij de populatie-uitdaging in mijn aquarium is dat voor ons land de omvang van de veestapel. Alleen kan Nederland niet even die wekelijkse 30% waterwissel op zaterdagochtend doen die mijn aquarium en vissenbestand nu gezond houdt…. Sterkte en wijsheid met het zoeken naar uw ‘waterwissel’ minister Wiersma!
Neem contact op